19/1/20

Αντιφατική η πολιτική της κυβέρνησης για τους δήμους

Αντιφατική είναι η πολιτική της κυβέρνησης ως προς την τοπική αυτοδιοίκηση κατά την γνώμη μου και ειδικά για τους δήμους. 
Ενώ ο στόχος είναι η αναβάθμιση του ρόλου της Αυτοδιοίκησης και η αποτελεσματική και διάφανη διαχείριση των πόρων της, έρχεται η κυβέρνηση με σειρά διατάξεων και νόμων να διαμορφώσει το ακριβώς αντίθετο σκηνικό. 

Το μεγάλο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι δήμοι είναι η χαμηλή κοινωνική συμμετοχή που οδηγεί σε ένα φτωχό στελεχικό δυναμικό, η απουσία κοινωνικής συναίνεσης και συνέργειας στις αναπτυξιακές στρατηγικές και η έλλειψη κοινωνικού ελέγχου στην διαχείριση των πόρων.
Αυτός ο ελλιπής κοινωνικός έλεγχος, έχει οδηγήσει και στην αναγκαιότητα καθιέρωσης μιας απίστευτης παρελκυστικής γραφειοκρατίας.

Όμως η κυβέρνηση με μια σειρά νόμων έρχεται να επιτείνει αυτές τις παθογένειες, αναπτύσσοντας ταυτόχρονα μια ρητορική αναβάθμισης της αυτοδιοίκηση την οποία με μαθηματική ακρίβεια την οδηγεί σε μαρασμό.

Πρώτα από όλα ήρθε με τον νόμο 4623/19 να μετατρέψει σε διακοσμητικά όργανα τα δημοτικά συμβούλια, μεταβιβάζοντας όλες τις σημαντικές αρμοδιότητες στην Οικονομική Επιτροπή και στην Επιτροπή Ποιότητας ζωής, τις οποίες ορίζει μόνος του ο Δήμαρχος. Μετέτρεψε δηλαδή την διοίκηση των δήμων σε μονοπρόσωπη.
Με ειδικές διατάξεις για την ψήφιση του προϋπολογισμού  καθαρά τεχνικής φύσεως, αφαίρεσε ακόμη και την δυνατότητα καταψήφισης του προϋπολογισμού που προτείνει ο δήμαρχος από την πλειοψηφία του δημοτικού συμβουλίου. Απόδειξη ότι πέρασαν όλοι οι προϋπολογισμοί αν και μόνο 99 δήμαρχοι από τους 332 διαθέτουν πλειοψηφία στα δημοτικά συμβούλια. 
Φτάσαμε στο σημείο να γίνονται αναπλάσεις πάρκων και δημόσιων κτηρίων και να μην γνωρίζουν απολύτως τίποτα οι δημοτικοί σύμβουλοι. Και πολύ περισσότερο οι αρχιτέκτονες και οι μηχανικοί μιας τοπικής κοινωνίας.

Τώρα η κυβέρνηση σύμφωνα με πληροφορίες ετοιμάζεται να μειώσει τα μέλη του δημοτικού συμβουλίου, δηλαδή να κατεβάσει ακόμη περισσότερο την συμμετοχή, και να δίνει εξουσία στον δήμαρχο με 40% δηλαδή να του δίνει την δυνατότητα αποφάσεων ακόμη και όταν το 60% της τοπικής κοινωνίας διαφωνεί.
Οι επιλογές αυτές γίνονται πολύ απλά διότι οι δήμοι βρίσκονται ήδη σε πολύ κακή κατάσταση ως παραγωγικοί οργανισμοί, έχουν ήδη την πρωτοκαθεδρία της διαφθοράς και όλες οι κυβερνήσεις δεν τους έχουν καμία απολύτως εμπιστοσύνη. Ο χαρακτηρισμός «βλαχοδήμαρχοι» εκφωνήθηκε μεν από τον τέως πρωθυπουργό κ. Τσίπρα, εκφράζει όμως κατ΄απόλυτο τρόπο όλους τους πρωθυπουργούς και όλους τους υπουργούς Εσωτερικών της τελευταίας πεντηκονταετίας τουλάχιστον. 
Το εγχείρημα της δεκαετίας του ’80 να αναβαθμιστεί ο ρόλος της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στην δημοκρατική δομή της χώρας απέτυχε παταγωδώς. Εξού και το πάγιο αίτημα της ΚΕΔΕ για την εφαρμογή του Συντάγματος περί Αυτοτέλειας και Αυτονομίας των ΟΤΑ, το οποίο επί δεκαετίες τώρα μένει στα λόγια και στην πράξη η εξέλιξη βρίσκεται ακριβώς στην αντίθετη κατεύθυνση.
Ολοι γνωρίζουν πολύ καλά ότι η αναπαραγωγή της εξουσίας σε επίπεδο δήμου, λειτουργεί με το μικρορουσφετάκι και η λαϊκή ετυμηγορία περιορίζεται στην ικανότητα μιας δημοτικής αρχής στις προσωπικές εξυπηρετήσεις. Οι εκλογές του 2015 το έδειξαν περίτρανα. Την ίδια μέρα που το ΠΑΣΟΚ κατέρρεε στις ευρωεκλογές, την ίδια μέρα οι δήμαρχοι του σάρωναν στις δημοτικές εκλογές.
Από τους πρώτους δέκα δήμους που χαρακτηρίστηκαν από διεθνή επιστημονική ομάδα δημόσιας διοίκησης ως πρότυπα διαχείρισης, μόνο οι δύο δημοτικές αρχές επανεξελέγησαν. 
Ελάχιστοι δημότες έχουν την γνώση, την πληροφορία και το κριτήριο να κρίνουν ορθά μια δημοτική αρχή. Τα σκουπίδια, η λακκούβα και η λάμπα είναι τα σημεία αξιολόγησης μιας δημοτικής αρχής στην συνείδηση του μέσου δημότη. Αν γίνει και καμιά εξυπηρέτηση στην στάθμευση, στην κοπή δέντρου ή στον παιδικό σταθμό... «ο δήμαρχος είναι άψογος».
Μετρημένοι στα δάκτυλα είναι οι δημότες που γνωρίζουν τι σημαίνει Επιχειρησιακό Πρόγραμμα του δήμου, Στρατηγική Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας, διαχείριση πρασίνου και υδάτων, Επιχειρησιακή επάρκεια, Ετήσιο Πρόγραμμα Δράσης, Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση κλπ. 
Το βλέπουμε στην διαδικασία των Διαβουλεύσεων. Δεν υπάρχει κανένα ενδιαφέρον και καμία συμμετοχή.
Ομως οι κυβερνήσεις κάνουν λάθος να πετάνε στον κάλαθο των αχρήστων και να περιορίζουν συνεχώς τους δήμους στην διεκπεραίωση των κρατικών υποθέσεων με κεντρικούς και συγκεντρωτικούς σχεδιασμούς και οριζόντιες δράσεις. 
Η κοινωνική συνέργεια και η συμμετοχή σε συνδυασμό με τις τοπικές ιδιαιτερότητες για την δημιουργία μιας αναπτυξιακής στρατηγικής, είναι θεμελιώδες στοιχείο σε εθνικό επίπεδο.
Είναι θέμα εύρυθμης λειτουργίας το να μπορεί μια τοπική κοινωνία να δημιουργεί τους δικούς της σχεδιασμούς, να μπορεί να αντιμετωπίζει τις δικές της ιδιαίτερες ανάγκες και να μπορεί να δημιουργεί προϋποθέσεις ανάπτυξης με τα δικά της ιδιαίτερα πλεονεκτήματα. Κάτι που ένας δήμαρχος δεν μπορεί και δεν διαθέτει τις γνώσεις να το κάνει από μόνος του, ειδικά με εργαλείο μια γερασμένη και βαριεστημένη δημοτική υπηρεσία. 
Είναι στοιχείο σύγχρονου management η αποκέντρωση και η πρωτοβουλιακή δυνατότητα των τοπικών κοινωνιών. Η επιδιωκόμενη δηλαδή από την Ευρωπϊκή Ενωση Εταιρική Ευθύνη και Συνευθύνη.
Και αυτή είναι η αντίφαση. Ενώ από την μία οι κυβερνήσεις θέλουν να επιτύχουν την αποκέντρωση των δράσεων για να ενισχύσουν και να πλατύνουν την αποτελεσματικότητα των σχεδιασμών τους με ευρεία συμμετοχή, από την άλλη νομοθετούν σε μια κατεύθυνση συρρίκνωσης και αποδυνάμωσης της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και ειδικά των τοπικών κοινωνιών. Και εξελικτικά αυτό το νομοθετικό πλαίσιο μειώνει ακόμη περισσότερο το ενδιαφέρον της κοινωνίας και ταυτόχρονα αποθαρρύνει ανάλογα και ένα σημαντικό ανθρώπινο δυναμικό με πολλές επιδεξιότητες από την συμμετοχή στα τοπικά δρώμενα.
Λογικό είναι ένας Υπουργός να θέλει να κάνει γρήγορα την δουλειά του απέναντι σε έναν προβληματικό μηχανισμό, αλλά έτσι καταστρέφει το μέλλον της χώρας. 
Η διοικητική διάρθρωση της χώρας χρειάζεται περισσότερο κοινωνικό έλεγχο, λιγότερη γραφειοκρατία, μεγαλύτερη συμμετοχή για την αξιοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού και εκτός δημόσιας διοίκησης και εμπλουτισμό και αναβάθμιση του πολιτικού προσωπικού στις πολιτικές διοικήσεις των δήμων. 

Δεν υπάρχουν σχόλια: