Υποχρηματοδοτούμενη κατά 80% θα είναι η Τοπική Αυτοδιοίκηση της περιφέρειας όπως διαφάνηκε από τους δημόσιους διαλόγους των δημάρχων με τους Υπουργούς και για το Αναπτυξιακό Πρόγραμμα Αντώνης Τρίτσης και για το Ταμείο Ανάκαμψης. Από τα 6 δις του Ταμείου Ανάκαμψης και τα άλλα 2,5 δις του «Αντώνης Τρίτσης» ουσιαστικά θα αξιοποιηθεί μετά βίας 1 δις τουλάχιστον τα επόμενα τρία χρόνια.
Σε μια σχεδιαζόμενη ανάκαμψη της υπαίθρου και μετά από πολλά προγράμματα λείπουν πρωτοφανώς βασικές υποδομές. Δίκτυα ύδρευσης και άρδευσης, αποχέτευση, αγροτική οδοποιία, συστήματα διαχείρισης απορριμμάτων, συστήματα αφαλάτωσης, χωροταξικοί σχεδιασμοί, δομές υγείας και εκπαίδευσης, ακόμη και συστήματα μεταφορών.
Η φύση των αιτημάτων των δημάρχων για χρηματοδοτήσεις αποκάλυψε ότι η Ελληνική Ύπαιθρος βρίσκεται ουσιαστικά στον προηγούμενο αιώνα σε τέτοιο βαθμό που και οι δήμαρχοι των αστικών δήμων ακόμη, ζήτησαν να χρηματοδοτηθούν κατά προτεραιότητα οι επαρχιακοί.
Το παιχνίδι για μια φορά παίχτηκε στην επιχειρησιακή ετοιμότητα των μικρών ορεινών, ακριτικών και νησιωτικών δήμων, που υποστελεχωμένοι αδυνατούν να κατεβάσουν μελέτες και να αποροφύσσουν κονδύλια. Η συζήτηση στράφηκε και πάλι σε τόσο θεμελιώδη θέματα που η δίκαιη πράσινη μετάβαση, η ανάκαμψη και η ανθεκτικότητα μοιάζουν με το παντεσπάνι της Μαρίας Αντουανέτας.
Σε όλη την Ευρώπη πλανάται ως φάντασμα η ερώτηση «σε ποιο μέλλον θα επανέλθουμε» Στην Ελληνική Ύπαιθρο όπως φαίνεται το ερώτημα είναι λυμένο: δεν θέλουμε να επανέλθουμε, αλλά να φτιάξουμε ένα άλλο εντελώς διαφορετικό μέλλον.
Το ζήτημα που μπαίνει είναι να φτιαχτεί ένα σωστό, αειφόρο, πράσινο και δίκαιο μέλλον, η συζήτηση όμως που γίνεται σήμερα, απέχει πολύ από έναν τέτοιο στόχο.
Πρώτα από όλα η Ελληνική Ύπαιθρος πρέπει να αντιστρέψει την ερήμωση που σημαίνει ανάπτυξη που όμως τώρα πρέπει να γίνει με ήπιους όρους βιωσιμότητας και τοπικής αυτονομίας. Η Ελληνική Ύπαιθρος πρέπει να εξοσιοδοτηθεί να διαχειριστεί μόνη της τους κοινούς τοπικούς πόρους και να προσανατολιστεί σε μια βιώσιμη κατεύθυνση με Εξυπνη Εξειδίκευση και Τοπική Αυτονομία.
Να προσανατολιστεί στην κατάρτιση, χτίζοντας παράλληλα ένα Στρατηγικό Σχέδιο με κοινωνική συναίνεση. Να δημιουργήσει υποδομές και οργανισμούς που θα δημιουργούν με την σειρά τους θέσεις εργασίας και θα δίνουν υπεραξία στους τοπικούς κοινούς πόρους. Η Ελληνική Ύπαιθρος πρέπει να αποφύγει τις μεγάλες υπερτοπικές επενδύσεις που θα καταστρέψουν το τοπικό προϊόν, θα αλλοιώσουν τον χαρακτήρα της και τελικά θα την καταστρέψουν.
Να προωθήσει τα συνεργατικά σχήματα με επιστημονική υποστήριξη.
Παράλληλα το Κράτος κεντρικά πρέπει να της παρέχει μηχανισμούς υποστήριξης που θα μειώνουν τα κόστη με οικονομία κλίμακος. Τεχνική υποστήριξη στα αναπτυξιακά και στα χωροταξικά, κλιμάκια κατάρτισης, εστιασμένα επενδυτικά εργαλεία, πλήρη κάλυψη στις νέες τεχνολογίες πληροφορικής και επικοινωνίας με κεντρικό διαχειριστικό έλεγχο και κεντρικές διαδικασίες στην χρηματοδότηση υποδομών.
Πρέπει να εντοπιστεί και να αποφευχθεί ο κοστοβόρος πολυκερματισμός παράλληλων τοπικών λειτουργιών.
Πρέπει να δοθούν και εργασιακά κίνητρα. Τα κίνητρα αυτά πρέπει να επιβεβαιώνονται μέσα από την ζήτηση και την προσφορά στην κινητικότητα, αλλά και την μοριοδότητηση των προσλήψεων.
Πρέπει να επιτευχθεί η ενεργειακή τοπική αυτάρκεια και η αειφορία στην διαχείριση των υδάτινων πόρων και της βιοποικιλότητας.
Τα Στρατηγικά όμως Σχέδια πρέπει να είναι πλήρως εναρμονισμένα με την Πράσινη Δίκαιη Μετάβαση. Να οδηγούν με σαφή τρόπο σε ένα βιώσιμο μέλλον με απόλυτο σεβασμό στις τοπικές ιδιαιτερότητες, την φυσιογνωμία και τα τοπικά πλεονεκτήματα.
Να έχουν συγκεκριμένες δράσεις, δείκτες αξιολόγησης και χρονοδιαγράμματα και να προκύπτουν μέσα από έναν ευρύ δημόσιο διάλογο με κοινωνική συναίνεση.
Η Τοπική Αυτοδιοίκηση της Υπαίθρου χρειάζεται μια ευρύτατη συμμετοχή στα συλλογικά όργανα και σε όσο το δυνατόν πιο αποκεντρωμένη μορφή και στο τελευταίο χωριό. Αν δεν υπάρξει μια διάχυση του διαλόγου και του προγραμματισμού μέσω της ευρείας και αποκεντρωμένης συμμετοχής η Εληνική Ύπαιθρος θα συνεχίσει να ερημώνει και να πιέζει πληθυσμιακά τις πόλεις που θα γίνουν ακόμη πιο αβίωτες.
Το μοντέλο της Περιφερειακής Ανάπτυξης (σε επίπεδο Περιφέρειας) δοκιμάστηκε και απέτυχε παταγωδώς. Τα κριτήρια αξιολόγησης της Περιφερειακής Διοίκησης δεν στάθηκαν στο ύψος των περιστάσεων. Αν διαβάσει κανείς τις Περιφερειακές Προγραμματικές Συμφωνίες κάθε επταετία από το 2.000 μέχρι σήμερα (είκοσι χρόνια τώρα) εντοπίζονται τα ίδια προβλήματα και καταγράφονται οι ίδιες ακριβώς αδυναμίες σαν να μην πέρασε μια μέρα.
Η Διοικητική Μεταρρύθμιση και η Πολυεπίπεδη Διακυβέρνηση θα πρέπει να σεβαστεί απολύτως την Συνταγματική διάκριση των βαθμών δημόσιας διοίκησης. Ο,τι αφορά τον Δήμο το διαχειρίζεται ο Δήμος, ότι αφορά διαδημοτικά θέματα το διαχειρίζεται η Περιφέρεια η οποία μπορεί να εμπλέκεται μόνο σε διαδημοτικές συνεργασίες. Η Δημόσια Διοίκηση ιδιαίτερα σε επίπεδο ανάπτυξης πρέπει να γίνεται με δύο ξεχωριστούς δίαυλους: Κράτος – Δήμος ή Κράτος Περιφέρεια. Η συνεργασία Δήμων - Περιφέρειας για τοπικά δημοτικά θέματα απέτυχε παταγωδώς και πρέπει να καταγραφεί.
Το Κράτος πρέπει να διαχωρίζει, να καθοδηγεί και να χρηματοδοτεί τα τοπικά προγράμματα σε επίπεδο Δήμου ξεχωριστά και σε επίπεδο Περιφέρειας ξεχωριστά.
Επιτέλους πρέπει να ολοκληρωθεί ο νόμος για την κατηγοριοποίηση των δήμων σε όλα τα επίπεδα. Οικονομικά, νομικά και διοικητικά. Οι μικροί επαρχιακοί δήμοι, οι αστικοί της περιφέρειας και οι μητροπολιτικοί δεν έχουν καμία απολύτως διοικητική ομοιότητα, δεν μπορούν να έχουν τις ίδιες διοικητικές δομές, να έχουν ίδιες αρμοδιότητες και ευθύνες και να ακολουθούν τα ίδια επιχειρησιακά προγράμματα.
Τέλος απόλυτη ανάγκη είναι η δημιουργία κεντρικών διαπληροφοριακών συστημάτων από το Κράτος για τη Ψηφιακή Αναβάθμιση και των Δήμων και των Περιφερειών. Να κοπούν μια για πάντα οι τοπικοί μηχανισμοί ρουσφετιού που αλλοιώνουν τον χαρακτήρα μια δημοτικής αρχής, της δημιουργούν πιέσεις και την αποτρέπουν από το δημιουργικό της ρόλο. Οι πολίτες να γνωρίζουν τα δικαιώματά τους και να μην νιώθουν υποχρεωμένοι σε κανέναν για την ατομική τους εξυπηρέτηση. Οι τοπικοί άρχοντες να έχουν καθαρό μυαλό, να νοιάζονται για τις συνολικές πολιτικές και να είναι προστατευμένοι από τα μεμονωμένα πολιτικά συμφέρονται.
Μόνο έτσι με πράσινο αειφόρο στρατηγικό προσανατολισμό, με τοπική διαχείριση των κοινών πόρων, με ευρείες δημοκρατικές διαδικασίες, με σεβασμό στην Συνταγματική διοικητική διαίρεση και με ψηφιοποίηση των λειτουργιών της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, η Ελληνική Ύπαιθρος θα μπορέσει να μην επανέλθει στην κακοδαιμονία του παρελθόντος, αλλά να μεταβεί σε ένα μέλλον ήπιας ευημερίας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου