Οι πόλεις θερμαίνονται περισσότερο από τον πλανήτη

Ο Βαθμός δυσφορίας του ανθρώπου (DI) είναι κάτι που δεν περιγράφεται, αλλά γνωρίζουμε ότι ξεκινάει πάνω από τους 32 βαθμούς και κάτω από 80% ποσοστό υγρασίας και η Θερμική νησίδα είναι το φαινόμενο της αύξησης της θερμοκρασίας του αέρα στο εσωτερικό των πόλεων, σε σχέση με τις περιαστικές περιοχές, κατά τη διάρκεια μιας ζεστής καλοκαιρινής περιόδου, που οφείλεται στην αλλαγή του κλίματος που προκαλεί η αποθήκευση ηλιακής ενέργειας στις αστικές επιφάνειες, όπως είναι τα κτίρια και οι δρόμοι στη διάρκεια της ημέρας.

Οι ερευνητές προειδοποιούν ότι η άνοδος της θερμοκρασίας ορισμένων πόλεων θα έχει επιπτώσεις στην υγεία των κατοίκων τους, στα οικονομικά τους και σε ζωτικούς φυσικούς πόρους τους όπως το νερό. 

Η «αστική θερμική νησίδα» εκτιμάται ότι μπορεί τουλάχιστον να διπλασιάσει το κόστος της κλιματικής αλλαγής για πολλές πόλεις.

Σύμφωνα με μελέτη του Ινστιτούτου Περιβαλλοντικών Μελετών του Πανεπιστημίου VU του 'Αμστερνταμ, η οποία δημοσιεύθηκε στο περιοδικό για θέματα κλιματικής αλλαγής Nature Climate Change, μία στις τέσσερις πολυπληθέστερες πόλεις του κόσμου μπορεί να αντιμετωπίσει θερμοκρασίες αυξημένες κατά επτά βαθμούς Κελσίου έως το 2100, ενώ για το 5% των πόλεων η άνοδος της θερμοκρασίας μπορεί να φθάσει ή και να ξεπεράσει τους οκτώ βαθμούς.

Αν προβάλουμε τους 32 βαθμούς, που σήμερα παρουσιάζονται 51 μέρες κατά μέσο όρο το χρόνο στα αστικά περιβάλλοντα της Ελλάδας, σε 39, τότε κατανοούμε πλήρως ότι μιλάμε για μη βιώσιμες πόλεις. 

Αυτό σημαίνει αυτόματα πολλούς θανάτους στις ευπαθείς ομάδες και χιλιάδες διαμετακομίσεις στα νοσοκομεία, σημαίνει τεράστιες απαιτήσεις ενέργειας σε ψύξη στα όρια αντοχών των δικτύων, σημαίνει αλλοίωση των τροφών, σημαίνει διακοπή όλων των εξωτερικών εργασιών και χιλιάδων άλλων άμεσων και έμμεσων επιπτώσεων.

Οι δήμοι εκτός από το μερίδιο ευθύνης που έχουν στην Κλιματική αλλαγή του πλανήτη από το δικό τους περιβαλλοντικό αποτύπωμα, οφείλουν να διαμορφώσουν συνθήκες μικροκλίματος στις γειτονιές τους για να προστατεύσουν τους πολίτες τους.

Χρειάζονται την χρήση ψυχρών υλικών (π.χ. άσφαλτος από καουτσούκ, διαπερατές επιφάνειες πεζοδρομίων φυσικά υλικά) και πύκνωση του πρασίνου.  Οι δήμοι πρέπει να δημιουργήσουν άμεσα φυτώρια. Τα δέντρα δεν είναι κάτι που ξεκινάει αύριο το πρωί να λειτουργεί, Χρειάζεται τουλάχιστον δέκα χρόνια. Πρέπει να εκπονήσουν προγράμματα για πράσινες ταράτσες και κάθετους κήπους.

Στη διαμόρφωση της θερμικής νησίδας συμβάλλουν τα σκούρα και θερμά υλικά αστικών επιφανειών που έχουν χαμηλή αντανακλαστικότητα (χαμηλό albedo), που παρακρατούν τη θερμότητα την ημέρα και την αποδίδουν τη νύχτα, εμποδίζοντας τη φυσική ψύχρανση της ατμόσφαιρας (μπετόν και άσφλαλτος). Συντελούν επίσης οι πρόσθετες ανθρωπογενείς πηγές ενέργειας, που προέρχονται από τις μεταφορές, τη  βιομηχανία  και τον κλιματισμό των κτιρίων, καθώς και το ύψος και η διάταξη των κτιρίων, γύρω από στενούς δρόμους, που εμποδίζουν τη διαφυγή της ηλιακής ενέργειας και την κυκλοφορία του αέρα.

Ένα κορυφαίο πρόβλημα που είναι χαρακτηριστικό των Ελληνικών πόλεων, είναι η απουσία πρασίνου στους δημόσιου χώρους, που μειώνει σημαντικά τη θερμοκρασία του αέρα τη νύχτα, μέσω της διαδικασίας της διαπνοής. Τα φυτά απορροφούν την ημέρα μεγάλο μέρος της ηλιακής ενέργειας και αντλούν νερό από τη γη, το οποίο αποδίδουν τη νύχτα από τα φύλλα στην ατμόσφαιρα ως υγρασία, με αποτέλεσμα να συμβάλλουν στη μείωση της έντασης της θερμικής νησίδας μειώνοντας την ποσότητα της ηλιακής ενέργειας που αποθηκεύουν και, ψυχραίνοντας την ατμόσφαιρα τη νύχτα με την υγρασία που αποδίδουν.

Οι επιπτώσεις της Θερμικής Νησίδας επικεντρώνονται κυρίως στην υποβάθμιση της ποιότητα ζωής των κατοίκων των πόλεων και στις επιδράσεις πάνω στην υγεία τους. Είναι γνωστή η συνέργια των υψηλών θερμοκρασιών το καλοκαίρι πάνω στη θνησιμότητα και τη νοσηρότητα ηλικιωμένων κυρίως ατόμων. Έτσι με την αύξηση των θερμοκρασιών την ημέρα και τη διατήρησή της τη νύχτα, η θερμική νησίδα γίνεται πρόσθετος παράγοντας επικινδυνότητας. Παράλληλα η εντατική χρήση κλιματιστικών, πέρα από την αύξηση της θερμοκρασίας του αέρα, και πέρα από τη σπατάλη ενέργειας που προκαλεί, συμβάλλει και στη ρύπανση της ατμόσφαιρας.

Μεταξύ 1950-2015 το 27% των πόλεων της Γης και το 65% του παγκόσμιου αστικού πληθυσμού βίωσαν θερμοκρασίες πάνω από την μέση παγκόσμια άνοδο της θερμοκρασίας στη διάρκεια αυτής της περιόδου (περίπου 0,6 βαθμοί Κελσίου).

Σύμφωνα πάντα με τη μελέτη που ανέλυσε στοιχεία για τις 1.692 μεγαλύτερες πόλεις κατά την περίοδο 1950-2015, οι πόλεις καλύπτουν περίπου το 1% της επιφάνειας του πλανήτη, αλλά φιλοξενούν πάνω από τον μισό παγκόσμιο πληθυσμό, παράγουν το 80% του παγκόσμιου ΑΕΠ και καταναλώνουν το 78% της ενέργειας παγκοσμίως, ενώ παράγουν πάνω από το 60% των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα.